ارایه پشتیبانی و خدمات:
در حال حاضر، متداولترین روش کسب درآمد، ارایه خدمات به همراه یک محصول متنباز است. یک پروژه متن باز را به صورت تصادفی انتخاب کنید، به احتمال خیلـی زیـاد میبینید کـه به هرحال نوعـی خدمات همراهش ارایه میشود.
برنامه کامپایل شده: اگرچه شما کد برنامه را به صـورت رایـگان در اختیار قرار میدهید، اما همیشـه کاربرهایی هسـتند که میخواهند از نرم افزار استفاده کنند، اما دانش، زمان یا انرژی لازم برای کامپایل کردن آن را ندارند. این کاربرها معمولا حاضرند به شما پول بدهند تا شما کد خودتان را برای استفاده نهایی آنها آماده کنید.
خدمات نگهداری: شما از هر کسی بهتر نرم افزار خودتان را میشناسید. شما میتوانید این تخصص را به شـکل خدماتی که منجر بـه صرفه جویی در زمان و جلوگیـری از تلاش بی حاصل میشـود، به دیگران بفروشـید. بیشتر شـرکتها برای وقتشـان بیشتر از پول، ارزش قائل هستند و این راه بسیار خوبی است، به خصوص برای نرم افزارهای مبنی بر سـرور. نصب و راهاندازی پولی، یا پشتیبانی مدیریت سیستم همیشه در دسترس، دو نمونه اصلی هستند
سـخنرانی ها و کارگاه ها: اگـر نرم افزار خیلی پیچیده اسـت و یادگیری آن سـخت است، شرکتها ممکن اسـت شـما را اسـتخدام کنند تا به کارمندانشـان به صورت مستقیم آموزش دهید. یا اگر نرم افزار شما به قدر کافی محبوب باشـد، میتوانید کارگاه هایی برای افرادی برگزار کنید که میخواهند همه چیز را از پایه یاد بگیرند و به مراحل پیشرفته برسند.
منابع آموزشی بفروشید:
کاربـران نرم افزار متن باز، معموال آنهایی هسـتند که خودشان به تنهایی یاد میگیرند. آنها میخواهند از کد شما سر در بیاورند و خودشان همه چیز را کشف کنند. برای این کاربران، سخنرانیها و کارگاهها خیلی جذاب نیسـتند، به جایش، آنها منابع آموزشی در دسترس خودشـان را ترجیح میدهند.میتوانیـد این چیزها را بفروشید. آنها احتماال پولش را پرداخت میکنند.
مستندسازی: بسیاری از پروژههای متن باز، شامل اسنادی به صورت رایگان هستند و این ایرادی ندارد. اما تولید مسـتندات خوب زمانبر اسـت و به شـدت ارزشمند، آنقدر که ممکن است سزاوار یک برچسب قیمـت هم باشـد. بـرای آنها کـه نمیخواهند پولی بپردازند، همیشه خود کد در اختیار است.
راهنماهـا و مثالهـا: اگر مسـتندات پولـی، به نظرتان مناسب نیست، میتوانید آن را رایگان منتشر کنیـد و برای منابع آموزشـی پول بگیریـد. این برای چارچوبهای پیچیده تر مثل موتورهای بازی کاربرد دارد و نه برای برنامههای ساده و منفرد.
افزونه های پولی و تجهیزات:
سـته به مجوز پروژه، شـما میتوانیـد یک چارچوب متن باز را با افزونه های پولی مخلوط کنید. ممکن است در فلسفه متن باز، این کار یک جور تقلب به نظر برسد، اما از آنچه که فکرمیکنید متداولتر است.
افزونه های پولی: یکی از موفقترین سیستمهای وب را در نظر بگیرید؛ وردپرس. این سیستم برای همه به صورت رایگان در دسترس است، اما متخصصهای وردپرس زیادی وجود دارند که از راه ایجاد و فروختن افزونه هـای وردپـرس روزگار میگذراننـد. میتوانیـد نرم افزار پایه را به صورت رایگان ارایه دهید و افزونه های خودتان برای ویژگی های پیشرفته تر را بفروشید. یـک مثـال دیگـر، موتـور بـازی unity اسـت کـه دو نسـخه رایـگان و پولـی دارد. امـا، علاوه بـر آن unity assetstore را دارد کـه نوعـی فروشـگاه مرکزی اسـت و در آن کاربرها میتوانند افزونه های خودشـان را ایجاد کنند و بفروشند. یونیتی از هر فروش مبلغی برمیدارد و تمام فروشهای فردی در طول زمان روی هم جمع میشوند.
نسـخه های حرفه ای: ارایـه دادن نرم افزارتان در دو نسـخه پولی و رایگان چیز جدیدی نیست و برای محصولهای متن باز هم کامال قانونی است. در بیشتر موارد، نسـخه رایگان متن باز اسـت و نسخه پولی این طور نیست، اما لزومی هم ندارد که این گونه باشد. »جتبرینـز« )Jetbrains )که یک شـرکت متخصص در تولید محیطهای برنامه نویسـی پیشـرفته اسـت، این راهکار را میپسـندد. برای مثال، آنها pycharm را به عنوان یک نسـخه متن باز رایـگان ارایه میدهند و بعد یک نسـخه پیشرفته به اصطلاح اینترپرایز هم با ویژگیهای اضافه دارند.
پشتیبانهای صنفی امن:
ممکن است یک شرکت یا سرمایه گذار از محصول شما اینقدر خوشش بیاید که به شما به صورت دائمی پول بدهد تا روی آن کار کنید، و در واقع تبدیل به حامی شـما شود. بسته به شرایط، ممکن است این حمایت براساس قرارداد باشد یا بر اساس کمک های مالی، که دومی کمتر پیش میآید. یـک روش دیگـر از حمایـت، حمایـت crowdfunding اسـت. شـاید در سـایتی مثـل kickstarter چندان موفقیتی با نرم افزار متن باز کسب نکنید، اما همیشـه جایگزین های دیگری هسـت که تمرکزشان بر متن باز است، مثل Freedomsponsors یا BountySource. یـا اگر ترجیح میدهید بر پشـتیبان خودتان کنترل کامل داشـته باشید، همیشـه میتوانید از وبسایت خودتان، crowdfund انجام دهید. اینهـا تنهـا روشهـای کسـب درآمد در مقـام یک برنامه نویس متن باز نیسـتند، امـا در طول زمان ثابت شده که روشهای خوبی هستند. کسب درآمد از راه نرم افزار متن باز ممکن است سخت باشد، اما مطمئنا غیرممکن نیست.
منبع: ماهنامه تخصصی نرم افزار های آزاد/متن باز | شماره دوم | آبان ماه ۱۳۹۳
